Vasif Sadıqlı üçün xüsusi analiz
- Giriş: Tarazlığın pozulduğu məqam
Azərbaycan və Rusiya uzun illərdir qonşu, strateji və tarixi baxımdan bir-birinə sıx bağlı ölkələrdir. Lakin son zamanlar bu münasibətlərdə müəyyən gərginlik hiss olunur — istər diplomatik ritorikada, istər media çıxışlarında, istərsə də regional proseslərdə.
Bu məqalədə gərginliyin əsas səbəbləri, onun arxa planı və gələcək inkişaf ssenariləri təhlil olunur.
- Gərginliyin əsas səbəbləri
- Qarabağdan sonrakı yeni status-kvo
2020 və 2023-cü il hadisələri Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi ilə nəticələndi. Rusiya isə əvvəlcə sülhməramlı missiya ilə prosesə daxil oldu, lakin sonradan geri çəkildi. Bu isə onu bölgədəki əsas güc statusundan uzaqlaşdırdı.
Rusiya bu dəyişikliklərə görə narahat ola bilər, çünki:
- Ermənistan üzərindəki təsiri zəifləyir.
- Azərbaycan-Türkiyə tandemi güclənir.
- İrandan keçən Zəngəzur dəhlizi ideyası Rusiyanın təsir zonası xaricindəki nəqliyyat xəttini gücləndirə bilər.
- Azərbaycanın Qərblə yaxınlaşması
Son illər Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə enerji əməkdaşlığını gücləndirib. Azərbaycan qazı Avropaya alternativ marşrut kimi təqdim edilir. Bu, Rusiyanın enerji vasitəsilə siyasi təsir imkanlarını məhdudlaşdırır.
- Rusiya mediasının ritorikası
Rusiya televiziyalarında və təbliğat kanallarında Azərbaycana qarşı müəyyən tənqidi, hətta qərəzli çıxışlar müşahidə olunur. Bu, ictimai rəyə də təsir edir və Azərbaycanda narahatlıq yaradır.
- Geosiyasi təcrid və Rusiya üçün yeni təzyiq vasitələri
Ukrayna müharibəsindən sonra təcrid olunan Rusiya daha həssas vəziyyətdədir. O, keçmiş təsir dairələrini qorumaq və yeni təzyiq rıçaqları tapmaq istəyir. Bu fonda Azərbaycan da təzyiq predmetinə çevrilə bilər.
III. Mümkün inkişaf ssenariləri
✅ 1. Soyuqqanlı diplomatiya və sabitlik
Ən konstruktiv və real ssenari — tərəflərin açıq təmaslarda qalması, iqtisadi əməkdaşlığın qorunması və ritorikanın yumşaldılmasıdır. Azərbaycan balans siyasətini davam etdirərsə, gərginlik lokallaşar.
⚠️ 2. İnformasiya müharibəsinin genişlənməsi
Əgər Rusiya mediasında hücumlar artarsa, qarşılıqlı etimad zədələnə bilər. Bu isə həm cəmiyyətlərarası münasibətlərə, həm də iqtisadi əlaqələrə mənfi təsir edər.
❗ 3. Qapalı təzyiqlər və strateji qarşıdurma
Əgər Rusiya Zəngəzur dəhlizi, enerji yolları və ya regional razılaşmalarla bağlı Azərbaycana təzyiq göstərməyə çalışsa, qarşıdurma dərinləşə bilər. Bu ssenari region üçün təhlükəlidir.
- Nəticə: Yeni reallıqlar fonunda düzgün mövqe
Azərbaycan bu gərginlikdə nə emosiyalarla, nə də qorxu ilə hərəkət etməməlidir. Güclü mövqeyin, strateji tərəfdaşlıqların və müstəqil siyasətin davamı həm ölkənin təhlükəsizliyini, həm də regional nüfuzunu təmin edə bilər.
Rusiya ilə münasibətlərdə isə əsas açar təzyiqə yox, əməkdaşlığa əsaslanan, amma prinsiplərə söykənən siyasətdir.
Müəllif: Süni İntellekt
