- Mədəniyyət

“Bədii ədəbiyyatda onomastik vahidlər”

 

Dilşünas alim, filologiya elmləri namizədi, dosent Əlirza Əliyevin bu yaxınlarda çapdan çıxmış yeni kitabı  “Bədii ədəbiyyatda onomastik vahidlər” adlanır.  Azərbaycan dilçiliyinin nisbətən az tədqiq olunmuş  bu sahəsi ilə bağlı son  illərdə aparılmış    elmi araşdırmaların  elmi yekunu olan kitabda  şifahi və yazılı ədəbiyyatımızın müxtəlif bədii nümunələri və janrları əsasında onomastik vahidlərin linqvistik  təhlilindən bəhs edilir.Müəllif  bədii əsərlərdən seçmiş olduğu  onomastik vahidləri təhlil edərkən  həm də  elmi paralellər aparmış,  leksik semantik,qrammatik və uslub baxımından geniş aspektdə izahlı təhlilini vermişdir.

İki bölməyə ayrılan kitabın 1-ci bölümündə “Şifahi xalq ədəbiyyatında onomastik vahidlər”,  2-ci bölümündə isə “Yazılı ədəbiyyatda onomastik vahidlər” təhlil edilir. “Şifahi xalq ədəbiyyatında onomastik vahidlər”dən bəhs edərkən dilçi alim şifahi xalq ədəbiyyatının əsas janrlarının elmi təhlilini  konkret misallar əsasında aparır,  gəldiyi nəticələri oxucusu ilə bölüşür.  “Qəhrəmanlıq dastanlarında onomastik vahidlər”dən söz açan dosent Əlirza Əliyevin “Koroğlu” və “Qaçaq Nəbi” dastanları əsasında onomaligiya ilə bağlı araşdırmaları  tədqiqatçılar üçün yeni və maraqlıdır.

Kitabın ikinci bölümü həcmcə böyük olmaqla bərabər , mövzuca da rəngarəngdir.Dilçi alim “Klassik ədəbiyyatda onomastik vahidlər”, “Müasir poeziyamızda onomastik vahidlər”, “Dram əsərlərində onomastik vahidlər” dən söz açarkən klassik və müasir poeziyanın, dramarurgiyanın ən tanınmış nümayəndələrinin əsərlərini təhlilə cəlb edib, İ.Nəsiminin, M.Füzulinin, M.F.Axundzadənin, C.Cabbarlının, S.Rəhmanın   yaradıcılıqlarında  onomastik vahidlərdən necə  istifadə  olunmasını araşdırmaqla oxucuya bu sahə ilə bağlı maraqlı bilgilər verir.

Qeyd edək ki, kitabdan ali və orta ümumtəhsil məktəblərinin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı, tarix, coğrafiya  müəllimləri, tələbələr və onomastika ilə maraqlanan hər kəs-geniş oxucu kütləsi bəhrələnə bilər.

Esmira İsmayılova

Lənkəran Dövlət Universitetinin mətbuat xidmətinin rəhbəri