Pərvanə BAYRAMQIZI
Təqaüdlər kart sisteminə yeni keçən vaxtlarda babam sevinmişdi. Xoşbəxtlikdən bizim yaşlılar həmişə yeniliyi yaxşı qarşılayıblar. Babam bankomatdan pul çıxarmağı tezcə öyrənib başqalarına, hətta cavanlara da kömək etdi. Bir gün idarəyə hansısa sənəd dalınca gedəndə ordakı işçi babamın salamını könülsüz alıb. Yenilikçi olduğundan babam ona Məhəmməd Füzulidən sitat gətirməyib. (“Salam verdim rüşvət deyildir deyə almadılar”) Deyib ki, yekə kişisən, Allahın o dəmir parçasının düyməsini basan kimi “xoş gəlmisiniz” yazılır, sənsə qaş-qabağını elə tökürsən ki, elə bil qan davamız var. İşçi məəttəl-məəttəl soruşub ki, ağsaqqal sən texniki yeniliklərdən xəbərdarsan? Bunu gəlib evdə söyləyəndə atam da babama səhv tutdu. Dedi ki, a kişi, dəmir parçası Allahın deyil, ondan istifadə etməyi bacaranlarındır. Heç babam da mömin deyil, nəsə bu dəfə dilinə belə gəlmişdi. Nə isə, onların söhbətinə qarışmaq mənə düşməz, özləri bilər.
Bu söhbəti xatırlamağım bu gün bankomatın qarşısında növbəmi camaata verib gözləyərkən müşahidə etdiyim məqamları yazmağa etdiyim “priyomdur”, nə bilim ricətdir, nədir.
Bankomatın qarşısında ən birinci mənim dayanmağıma baxmayaraq ən axıra da mən qalmışdım. Arada 6-7 nəfər pulunu alıb getdi. Kömək edib pulunu çıxardığım qadın kartın kodu yazılmış kağız parçasını mənə uzatdı. Dedim ki, bunu heç kəsə göstərmə. Pulunu da çıxarıb verdim getdi. İkinci ağbirçək bunun tam əksinə olaraq məndən ehtiyat edə-edə kartı verdi, ehtiyatla da kodunu söylədi. Gördüm ağlına qara fikirlər gəlir kənara çəkilb pulunu özü götürməsini istədim. Sonra saymağını xahis etdim. Əllərimi də düşmənə təslim olurmuş kimi yuxarı qaldırıb: – “Məndə heç nəyiniz qalmayıb ki?” – deyə soruşdum. “Yox, yox” – söyləyərək başladı pulunu yarıya bölməyə. Yox, mənə vermirdi. Puldan bir az ayırıb corabının, bir az da sinəsinin başına qoydu, əlindəkiləri də: – “Bunu da evdəkilərə verim” – deyib pul kisəsinə yerləşdirdi. Bu dəfə mənim ağlıma pis şey gəldi. Birdən gedər evdə şivən salar ki, bəs pulu çıxardan gəlin götürüb qaçdı. Di gəl canını şər-böhtandan qurtar görüm necə qurtarırsan. Sonra yan-yörədə kamera olduğunu düşünüb sevindim. Nə isə, bu qadın getdi. İndi bir kişiyə kömək etməli oldum. Tərslikdən pulu çıxmadı. Bütün əməliyyat ardıcıllıqla yerinə yetirilsə də pul çıxmadı ki çıxmadı. Həyəcan məni bürüdü. Az qaldım öz pulumu kişiyə verib onu razı yola salım, alınmadı. Bu vaxt bir ağsaqqal gəldi. Kartı hirsli-hirsli məndən alıb:
– Ver görüm, a bala, cavan qızsan iki manatı çıxara bilmirsən – dedi və kartı göndərdi pulların yanına.
– Nə iki manat ə, – kart sahibini od götürdü, – Allah prezidentimizin canını sağ eləsin 170 manatdır.
Kişi xeyli təqaüd aldığına təzədən sevindi.
Ağsaqqal izah edə-edə düymələri basdı, əməliyyat bitəndə pullar çıxıb qədd-qamətini düzəldib böyrü üstə dayanıb sahibinin əlini gözlədi ki, onları götürsün. Əməliyyatı yerinə yetirən ağsaqqal çönüb kart sahibinə:
– Ə, bunu öyrən də – (Ö hərfini xüsusi vurğu ilə dedi.) Özün bilmirsən heç olmasa yanında bir uşaq gətir.
İndi gəl onu başa sal ki, bu “qəzanın toru” idi düşmüşdük mən də çıxara bilmədim. Ağsaqqal gözlərinə inanacaqdı.
Bayaqdan gözləyən qadınlardan biri kartını kişiyə verib dedi:
– Ağsaqqal, sənin əlin yüngüldür, al bunu da çıxart.
Dəhşət məni bürüdü. İnsanlar baş verə biləcək texniki və təbii hadisələri kiminsə əlinin, ayağının sayalı olmasına yozurlar. Əgər bankomatdan pul qurtarsa, deməli, kiminsə ayağı ağır imiş. Bu məqamda bir həqiqəti dərk etdim – bizim ölkədə hamının əl-ayağı, nəfsi ağırdır. Ona görə də hər şey belə bərbaddır.
22 dekabr 2018
