Türkmənistanda Novruz bayramı gecə-gündüz bərabərliyi günündə – martın 21-də qeyd edilir. Yaz bərabərliyi günəş ekvatorda şaquli olduqda və günəş işığı həm şimal, həm də cənub yarımkürələrinə bərabər çatdıqda baş verir. Bu bayram yazın başlanğıcını, qışdan sonra yeni həyatın başlanğıcını təcəssüm etdirir.
Novruz iki gün – 21 və 22 mart tarixlərində geniş şəkildə qeyd olunur. Bu günlər ölkə üzrə qeyri-iş günü hesab olunur. Novruz yeni ilin başlanğıcının, türkmənlər üçün isə tarla mövsümünün başlanğıcının rəmzidir. Bayram şənliklərindən əvvəl dövlət başçısının və ölkədə akkreditə olunmuş diplomatik nümayəndəliklərin rəhbərlərinin iştirakı ilə kütləvi ağacəkmə mərasimi keçirilir.
Adamların çoxu Novruzu evdə ailələri ilə birlikdə qeyd edirlər. Onlar mütləq çoxlu yemək bişirirlər. Türkmən ailəsinin süfrəsinin mərkəzi yeri səməni adlanan xörəyə verilir. O, cücərmiş buğdadan hazırlanır, şokoladlı sıyıq kimi dad verir.
Həmin gün bütün bölgələrdə və paytaxtda konsertlər və geniş miqyaslı şənliklər keçirilir. Şənlik üçün bir qayda olaraq açıq havada mənzərəli yer seçilir, burada xalq tamaşalarından, milli mahnı və rəqslərdən həzz ala, palvanların (pəhləvanların) güləşini və digər milli oyunları seyr edə bilərsiniz.
Ən böyük bayram Aşqabaddan 18 km şərqdə yerləşən Axala vadisində keçirilir. Burada ziyarətçilər küçə ticarətinin qızğın olduğu rəngarəng bazarı görə bilərlər. Bazarda bütün bölgələr, xalq sənətkarlığının bütün çeşidləri təqdim olunur: suvenirlər, baş geyimləri, kəlağayılar, musiqi alətləri, məişət əşyaları, boyalı qablar, xalçalar və bəzək əşyaları, milli tikmələr. Bütün bunlar baxşının (müğənni-nağılçı) emosional ifasında qədim melodiyalar və mahnılarla müşayiət olunur.
Digər tərəfdə mahir aşpazlar tamdırlarda (təndir), manqal və qazanlarda öz məharətlərini göstərirlər. Onlar milli xörəklərin hazırlanma üsullarını nümayiş etdirir və qonaqları yerindəcə dadmağa dəvət edirlər.
Qədim dövrə füsunkar ekskursiya hissini Türkmənistanın məşhur abidələrinin – Qədim Mərv, Nisa, Kunyaurgenç, Dehistanın nəhəng maketləri gücləndirir. Burada müasir Türkmənistanın aqrar-sənaye kompleksinin, toxuculuq sənayesinin və digər sahələrinin nailiyyətləri təqdim olunur.
Mənzərəli Axala vadisinin kəndində Türkmənistanın güləş – qoreş, keçi güləşi, oxatma, eləcə də kəndirbazlıq və kəndir çəkmə kimi milli idman növlərini izləmək olar. Cəsarətli atlılar melodiyanın müşayiəti ilə xüsusi arenada atçılıq məharətlərini nümayiş etdirirlər. Bir qədər aralıda şən milli oyunlar keçirilir. Festivalın əsas konsert məkanı böyük ağ yurdda yerləşir. Axşam qala-konsertdə sənətçilər tamaşaçıları orijinal xoreoqrafiya və milli mədəniyyətin xüsusiyyətlərini əks etdirən ekzotik əsərlərlə tanış edirlər.
Yazını İnternet materialları əsasında Kim BİLİR hazırlayıb
